Küresel ısınmadan dolayı yaşadığımız iklim değişikleri son yıllarda Karadeniz de etkisini çok fazla göstermektedir. Hatırlayın 2021 yılında Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde yaşanan sel felaketinde 65 kişi yaşamını yitirmişti. Böyle durumların tek sorumlusu bölge şartlarına göre yerleşim alanı kurmayan yerel yönetimlerdir ve bunları denetlemeyen bakanlıklardır, dolayısıyla hükümettir.

 

İsterseniz Karadeniz bölgesini biraz tanıyalım.

 

İklim özellikleri

 

· Her mevsim yağışlıdır.

 

· Doğu Karadeniz Bölümü’nde maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda düşer. Yıllık yağış miktarı 2000 – 2500 mm dir.

 

Batı Karadeniz Bölümü’nde de maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda düşer. Yıllık yağış miktarı 1000 -1500 mm dir.

 

· Orta Karadeniz Bölümü’nde ise maksimum yağış kışın, minimum yağış yazın olmaktadır. Yıllık yağış miktarı 700 -1000 mm dir.

 

· Karadeniz ikliminin görüldüğü alanlarda kar yağışlı günlerin ortalaması 18 gündür.

 

· Yıllık ortalama sıcaklık 13-15°C’dir.

 

· Ocak ayı ortalama sıcaklığı 6 – 7°C’dir.

 

· Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 21 – 23°C’dir.

 

· Yıllık sıcaklık farkı 13 -15°C’dir.

 

· Bitki örtüsü ormandır.

 

Biliyorsunuz ülkemiz deprem kuşağında bulunuyor, uzmanlar ne diyor? Deprem ile yaşamayı aynı Japonlar gibi öğrenmeliyiz, Karadeniz bölgesinde yaşayanlar için özellikle söylüyorum sel ile yaşamayı öğrenmek zorundayız.

 

Madem sel bölgesinde yaşıyoruz o zaman sürekli sel felaketine maruz kalıpta hiçbir önlem almayan asıl suçluların kim olduğuna bakalım.

 

Karadeniz bölgesinde belediye başkanlığı yapan bir yönetici bilmeli ki yılın 12 ayı yağışlı olan bir bölgede yapılaşma bölge şartlarına göre dizayn edilmelidir.

 

Mesela,

 

1 ) Yerel yönetimler dere yataklarına yerleşim yapılmaması konusunda titizlik göstermeli,

 

2 ) Yerleşim yerleri içinden geçen dere yatakları ve drenaj kanallarında, ayrıca dere ve nehirlerin denizle birleştiği noktalardaki kanallarda zamanla oluşabilecek tıkanmalara düzenli olarak temizlenmeli, sürekli açık olmaları sağlanmalıdır.

 

3 ) Yerleşim yerleri içinden geçen dere yatakları ıslah edilmelidir.

 

4 ) Çevredeki yeşil alanlar korunarak ve artırılarak erezyon ve sel önlenmelidir.

 

5 ) Sel tehlikesi bulunan eğimli yamaçlarda teraslama ve ağaçlandırma yapılmalıdır.

 

6 ) Çukur alanlarda, binaların bodrum katlarına su basma tehlikesi yüksek olduğundan, bu türlü yerlerde bodrum yapılmamalı, su basman kotu yüksek tutulmalıdır.

 

7 ) Şehir içlerinde yeterince yağmur suyu kanalı olmalı ve bunların sürekli bakımları yapılmalıdır.

 

8 ) Bulunduğumuz yerleşim yerlerinde sel uyarı işaretleri ve uyarı sistemleri öğrenilmelidir.

 

9 ) Konutlar diğer afetlerde olduğu gibi sele karşı da sigortalatılmalıdır.

 

Saydığım bütün bu planlamalar şehri yönetenler tarafından uygulanıyor mu? Tabi ki de Hayır.

 

Mesela neler yapılmıyor.

 

1 ) Fatsa’nın alt yapısı çok kötü bölge şartlarına uygun dizayn edilmemiştir.

 

2 ) Yeteri kadar drenaj ve yağmur suyu kanalı yok olanlarında bakımı zamanında yapılmıyor.

 

3 ) Şehir için de yeteri kadar yeşil alan yok ağaçlandırma yok denecek kadar az.

 

4 ) Şehir içi yolları bölge şartlarına göre uygun değil mesela kapalı caddelerde suyun rahatlıkla akacağı alanı yok, suyu emecek toprak olmadığı için su gidecek yer bulamıyor dolayısıyla evlere ve işyerlerini su basıyor ve sel kaçınılmaz oluyor.

 

5 ) Uzmanlar yıllardan beri uyarıyor dere yataklarına yapılaşma yapmayın coğrafya ile inatlaşmayın diye, dinleniyor mu? Tabi ki de hayır.

 

6 ) Bir diğer sorun da şu, ister müstakil olsun ister çok katlı bina, bütün evlere çatı zorunluluğu getirilmeli, çatısı yapılmayan evlere ruhsat verilmemeli çünkü çatısı beton olan evlerin tavanı zamanla çatlıyor ve bina hem su alıyor hem de yapının erken çürümesine neden oluyor.

 

Bütün bu önlemler alınmadığı için Karadeniz’de yaşanan seller yaşamın bir parçasıymış gibi normalleştiriliyor ve sel bittiğinde belediye şehri temizliyor ve hayat kaldığı yerden devam ediyor.

 

Ne zaman kadar?

 

Bir daha ki sel olana kadar.