Ordu'da, halk arasında havaların ısınıp bahardan yaza geçişin sembolü olarak bilinen ve yüzlerce yıllık geçmişi olan "mayıs yedisi" geleneği çeşitli etkinliklerle kutlanılmaya çalışıldı. Belediyelerin bu konu da zayıf kaldığını, hatta bazı belediyelerin Mayıs yedisini önemsizleştirdiğini görmekteyim.

Mayıs yedisi öyle sıradan bir gün değil, tarihi alt yapısı olan bir gündür, bundan dolayı da önemlidir. Sizlere neden önemli olduğunu da bazı bilgilerle hatırlatmak isterim.

              Mayıs yedisinin tarihi birçok araştırmacıya göre farklı yorumlanmıştır. Bana göre en doğru tespit aşağıda ki gibidir.

     Yedi Mayıs, karalara yazı getiren Hızır ile, denizlere yazı getiren İlyas’ın bir deniz kıyısında buluştukları gün olarak bilinmektedir ve baharın gelişi kutlanır.

               Törenlerin Amazonlarla da ilgili olduğu söylenmektedir. Efsaneye göre, Amazonlar üs olarak kullandıkları Giresun Adası'nda anaerkilliğin savaşçı şeklini gerçekleştirerek kendi toplumlarında erkeğe yalnızca nesillerini sürdürmek için yer verirler ve erkeklerle yılda bir kez bir araya gelirlerdi. Doğan çocuklar erkek olursa öldürülür ya da babalarına gönderilirlermiş.

              Halk arasın da bilinen adıyla’’ Mayıs Yedisi”, diğer adlarıyla “Su Bayramı”, “Deniz Bayramı” veya kısaca “Yedi” olarak bilinen bu bayram, Doğu Karadeniz Bölgesinin genelinde kutlanmaktadır.              

               Toplanma mekanları, yüzyıllardır aynı mekanlardır. Bu mekanlar, kutlamanın özelliğine uygun olarak su ile karanın buluşma noktaları olarak seçilmiştir. Deniz kıyısındaki yerleşim yerlerinde bir ırmağın denize döküldüğü yer, denize uzak yerleşimlerde ise bir göl kıyısı veya ırmak kenarı tercih edilmektedir.

             Mayıs Yedisi törenlerinde herkes tarafından yapılması gerektiğine inanılan üç önemli uygulama bulunmaktadır.

1) Sac ayaktan Geçme: Bilindiği üzere, “Sac ayak” üç ayağı olan ve ateş üzerinde kazanın durmasını sağlayan demirden bir mutfak gerecidir. Çocuğu olmayan kadınların üç kez sac ayaktan geçmesi halinde çocuklarının olacağına inanılır. Sac ayaktan geçenlerin kimseye söylemeden tuttukları dileklerin Tanrı tarafından gerçekleştirileceği düşünülür. 

2) Denize Taş Atma: “Derdim belam denize” denilerek yedi çift bir tek taş atılır. Denizi taşlama pratiğinin Amazon kadınlarını taşlama ritüelinin kalıntısı olduğu şeklindeki yorumlar yörede yaşamaktadır. Kimi araştırmacılar, bu uygulamanın Türk Şamanizm’deki taşlarla ilgili inançlara bağlı olduğunu savunmaktadırlar. 

3) Adayı Dolanma: Bu uygulama, Mayıs Yedisinin en görkemli şekilde yapıldığı yer olan Giresun’da karşımıza çıkmaktadır. Bölgenin tek adası olan Giresun Adası’nın Kuzey Doğusunda yer alan Hamza taşı denilen uçurum, yedi kez etrafında tur atılırsa dileklerin kabul olacağına inanılmaktadır. 

Sadece bu kadar değil, Mayıs yedisi içersin de çeşitli inanışları da barındırmaktadır.

Mesela,

    a) Kırk tür bitkiden çay yapılır ve içilirse bütün hastalıklara iyi gelir, 

    b) Kırlarda koşmak, gülmek, eğlenmek gerekir. Bugün gülen eğlenen yıl boyunca mutlu olur, 

     c) Sağ ayakla denize girip yedi dalgadan geçen kişi, yıl boyunca hastalanmaz, evinden bereket, bolluk eksik olmaz, 

    d) Göl veya deniz kıyısında kesilen kurban kabul olur,

    e) Dere ile denizin birleştiği yerden seher vakti su almak ve bununla yıkanmak sevaptır. Dualar okunarak bu suyla yıkanan hastalar kesinlikle iyileşir, 

    f) Denize kıyısı olmayan yerlerde yedi çeşmeden veya kaynaktan alınan su da aynı etkiye sahiptir.

Mayıs yedisinin geleneğinde çeşitli eğlenceler de vardır. Günümüz de bu oyunlar oynanmıyor olabilir ama ben yine de bir gün tekrar oynanır düşüncesiyle yazmak istiyorum.     

    1) Yağlı kazık oyunu

    2) Kadınlar karşılıklı olarak “atma türkü” diye adlandırılan ve dörtlüklerden oluşan geleneksel şiirler söyleyerek birbirlerini yenmeye çalışması.

    3) Deve oyunu, Bakır düğme, Arap, Kalaycı, İğneci, Değirmenci, Sirkeci gibi adlar alan geleneksel halk tiyatro gösterileri.

    4) Ordu Karşılaması, halay, horon gibi yöreye özgü geleneksel dans gösterileri. 

    5) Geleneksel sporlardan biri olan Yağlı Güreş, 

    6) Halat çekme,

    7) İğneden ip geçirme,

    8) Uçurtma uçurma gibi yarışmalar düzenlenmektedir. 

Doğu Karadeniz’in en önemli kültürlerinden birisi olan ‘’Mayıs Yedisi’’ şenlikleri hakkında sizleri bilgilendirmek istedim.

Geleneksel SU Bayramı, yani namı diğer Mayıs yedisi bölge halkına kutlu olsun.